खस समुदायका हिन्दुहरूको सांस्कृतिक पर्व तीज संघारमा छ । यो चाड विशेषतः खस समुदायको भए पनि अरू समुदायका महिलाहरूले पनि यसैलाई मान्ने गर्छन् । तीज नजिक आएपछि यस विषयमा चर्चा–परिचर्चा बर्सेनि चल्दै आएको छ । तीज पर्वका धार्मिक र सांस्कृतिक…
Read More
यसरी मच्चाइएको थियो सीएमसीमा बन्दुक काण्ड
डा. प्रकाश चन्द
नेपालमा सायद पहिलोपटक हुनुपर्छ चिकित्सा शिक्षाका क्षेत्रमा सङ्घर्ष र आन्दोलनको रापताप यो किसिमले फैलिएको । मेडिकल कलेजका विद्यार्थीहरू स्वतस्फूर्त ढङ्गले सडकमा आएर आफ्ना जायज मागका निम्ति सङ्घर्ष गरिरहेका थिए । अधिकांश विद्यार्थी–विद्यार्थीबीच एउटा बलियो भावनात्मक सम्बन्ध जोडिएको थियो र सबै…
Read More
बिर्सन नसकिने दोरम्बा सामूहिक हत्याकाण्डको त्यो कालो दिन
२०६० साल साउन ३२ गतेको त्यो कालो दिन इतिहासकै कालो दिन हो । मध्य–वर्षायामको समय भएको कारणले रामेछापको दोरम्बा बजारलगायत आसपासका ठाउँहरू बादलुको घुम्टोले पूरै ढाकेको थियो । त्यसै त लेक, त्यहीँमाथि बर्सात्को समयसँगै झमझम वर्षा भैरहेको थियो । गाउँका…
Read More
दोरम्बामा बलिदान गर्ने महान् सहिदहरूको सम्झनामा
१७ वर्षअगाडि २०६० साल आजकै दिन साउन ३२ गते दोरम्बा हत्याकाण्डको भएको हो । जति बेला नेपालमा २०५२ सालमा सञ्चालित महान् जनयुद्ध सगरमाथाको शिखरमा पुग्ने जमर्को गर्दै थियो । त्यसैबीच सत्ताका मतियारहरू आत्तिएर वार्ताको नाटक मञ्चन गरिरहेका थिए । दुवै…
Read More
दोरम्बा हत्याकाण्डस्थलको यात्रा : सहिदको समाधिमा जनक्रान्तिको कासन
(रामेछापको दोरम्बा, डाँडाकटेरीमा २१ जना योद्धाको महान् बलिदान भएको आजदेखि १७ वर्ष पुगेर १८ वर्ष लागेको छ । महान् योद्धा र सहिदहरूका सपना आज पनि ज्यूँका त्यूँ छन् । हिजो आदर्श र महानायक ठानिएका पात्रहरू आज देखी–देखी कुख्यात बन्न पुगेका…
Read More
खालिस्तान विद्रोहको कथा
‘पन्जाबी सुबे मेरा लास पर बनेगा’ –राजीव गान्धी इन्दिरा गान्धीको हत्या भएपछि उनका छोरा राजीव गान्धी भारतको प्रधानमन्त्री भएका थिए । इन्दिरा गान्धीले ‘र’ को योजनामा सवुर्ण मन्दिरमा छापामार्दा रगतको खोलो बगेको थियो । आफ्नी आमाको हत्यालगत्तै राजीवले ‘खालिस्तान मेरो…
Read More
वर्गीय दृष्टिकोणकै प्रतिबिम्ब तीज
विषय प्रारम्भ आध्यात्मवादी दृष्टिकोणबाट निर्देशित काल्पनिक कथामा आधारित शासक वर्गीय सत्ता संरक्षणका लागि निर्माण गरिएको संस्कृतिको एउटा रूप हो तीज । सारमा शासकीय सत्ता टिकाइराख्ने उत्पीडित मूल रूपमा महिलामाथि लादिएको शोषणको दमनको हथकण्डा हो यो । सामन्तवादी मान्यताअनुसार महिलालाई दास,…
Read More
दलाल पुँजीवादविरुद्ध मजदुर सङ्घर्ष
कुनै बेला उपत्यकामा मात्र झन्डै ४५ हजार मजदुर पार्टी सदस्य र लाखौँ मजदुरहरू पेसागत सङ्गठनको सदस्य रहेको तथ्य पेस गर्ने पुराना मजदुर सङ्घ, सङ्गठन र तिनका मजदुर नेताहरूले पार्टी नेतृत्वसामु सफेद झूटका दलिल पेस गर्थे । त्यस्ता मनगढन्ते रिपोर्टका आधारमा…
Read More
बर्मन बुढा : कम्युनिस्ट आन्दोलनका एक अथक योद्धा
२०७७ साल साउन ६ गते बीपीको र ७ गते पुष्पलाल स्मृति जयन्ती थियो । ६ गते बेलुका मलाई एउटा जरुरी खबर आयो, ‘बर्मन दाइलाई आज फेरि पाटन अस्पताल लगिएको छ । उहाँ अब जीवनको अन्तिम घडीमा हुनुहुन्छ ।’ त्यसको करिब…
Read More
थारू र चेपाङविरुद्ध सिंहदरबार
देशको कार्यकारी सत्ता सधैँ सामन्त र दलाल पुँजीपति वर्गको हातमा रहेको छ । त्यसले सीमान्तकृत समुदायका पक्षमा कहिल्यै ठोस काम गरेन । चितवनका मुख्य आदिबासी थारू, चेपाङ, दराई, बोटे, मुसहर समुदायलाई काठमाडौँस्थित सिंहदरबारले २०१४ सालदेखि नै युद्धको घोषणा गरेको छ…
Read More