नेपाल राष्ट्र बैङ्कका १६ औँ गभर्नर डा. चिरञ्जीवी नेपाल (२०७१/१२/०५–२०७६/१२/०४) को बिदाइ मन्तव्य वेबसाइटमा प्रकाशित भएको छ । डा. नेपाल प्रशासनको पाँचबर्से अवधिको २३ बुँदे उपलब्धि (www.nrb.org.np) मा बैङ्किङ क्षेत्रको सुदृढीकरण, वित्तीय स्थायित्व र समष्टिगत आर्थिक स्थायित्व हासिल गर्ने कार्यमा उल्लेखनीय प्रगति भएको उल्लेख गरिएको छ तर वास्तविकतालाई निम्नानुसार विश्लेषण गर्न सकिन्छ : २०७२ सालको […]

पुँजीवादी उत्पादन अतिरिक्त मूल्य बटुल्ने उद्देश्यबाट गरिएको माल उत्पादन हो । पुँजीवादी उत्पादनको प्रकृतिलाई बुझ्नका निम्ति हामीले माक्र्सको पुँजी र अतिरिक्त मूल्यको सिद्धान्तको अध्ययन गर्नु पर्नेछ । त्यस सिद्धान्तबाट आफूलाई लैस गरेपछि नै हामीले पुँजीवादको शोषणकारी सम्बन्धलाई बुझ्न सक्नेछौँ । पुँजीवादको अवश्यम्भाबी अन्त्य र समाजवादको अवश्यम्भाबी विजयको सत्यलाई महसुस गर्न सक्नेछौँ, सर्वहाराको ऐतिहासिक मिसनको महत्व […]

मूल्यको नियम माल उत्पादनको आर्थिक नियम हो । यस नियमको मूल्य अन्तरवस्तु हो– मालको मूल्य सामाजिक रूपबाट आवश्यक श्रमबाट निर्धारित हुने गर्दछ । मालहरूको विनिमय त्यसका मूल्यहरूका अनुसार नै हुन सक्छ । अर्थात् विनिमयमा समतुल्यता हुनुपर्दछ । माल अर्थव्यवस्थाका परिस्थितिहरू जहिले पनि र जहाँ पनि उपस्थिति हुने गर्दछन्, मूल्यको नियमको भूमिका यसमा अवश्य हुने गर्दछन् […]

मुद्राका पाँचवटा कार्य एकएक गरेर विकसित भए । मुद्राको गुण यसका कार्यहरूद्वारा व्यक्त हुने गर्दछ । मुद्राका पाँचवटा कार्य हुन्छन् जुन माल विनिमयको क्रममा विकसित भएका हुन् । ती कार्य हुन् : (१) मूल्यको एकाइ (२) विनिमयको माध्यम (३) भुक्तानको मानव (४) मूल्यको भण्डार तथा (५) सार्वभौमिक मुद्राका रूपमा काम गर्नु । यीमध्ये मूल्यको एकाइ […]

सापेक्षित अतिरिक्त जनसंख्या पुँजी संचयको अपरिहार्य परिणाम हो पुँजीका अवयवी संघटकमा भएको बृद्धिले श्रमशक्तिको भागलाई सापेक्षिक कमी ल्याइदिन्छ । यद्यपि पुँजी संचय अगाडि बढ्नुका साथै श्रमशक्तिको आपूर्ति अत्यन्त धेरै बढ्न जान्छ । पुँजीवादी उत्पादन प्रविधिहरुको विकास र मेशिनहरुको व्यापक रुपमा अपनाउनाले कैयौं श्रमकार्य यति सरलीकृत हुन गए कि अधिकांश महिलाहरु र बालबालिकाहरु पनि किरायका मजदूरहरुमा […]