नेपालमा दस वर्षसम्म चलेको जनयुद्धले नयाँ संस्कृति स्थापना गरेको थियो । मूल नेतृत्वको आत्मसमर्पणका कारण राजनीतिक प्रतिक्रान्तिसँगै सांस्कृतिक प्रतिक्रान्ति भयो तर पनि हामीले समाजमा एउटा नयाँ संस्कृतिको निर्माण गर्न खोजिरहेका छौँ र बहिनी–छोरीहरूलाई अंश दिएर र आमाको मृत्युपछि परम्परागत किरियाकर्म…
Read Moreगौरवशाली जनयुद्धको इतिहासमाथि सिंहावलोकन
१) भूमिका पहिलो योजना पेस गर्दै हामीले कसम खाएका थियौँ, ‘हाम्रो योजना क्रान्तिकारी हिंसासम्बन्धी मालेमावादको शिक्षामा आधारित हुनेछ’, ‘जनयुद्ध थालनीको हाम्रो यो योजना राज्यसत्ताबाहेक अरू सबै भ्रम हो भन्ने मान्यतामा आधारित हुनेछ’, ‘हाम्रो यो योजना सामन्तवाद र साम्राज्यवादलाई ध्वस्त गरी…
Read Moreगौरवशाली जनयुद्धको इतिहासमाथि सिंहावलोकन
१) भूमिका पहिलो योजना पेस गर्दै हामीले कसम खाएका थियौँ, ‘हाम्रो योजना क्रान्तिकारी हिंसासम्बन्धी मालेमावादको शिक्षामा आधारित हुनेछ’, ‘जनयुद्ध थालनीको हाम्रो यो योजना राज्यसत्ताबाहेक अरू सबै भ्रम हो भन्ने मान्यतामा आधारित हुनेछ’, ‘हाम्रो यो योजना सामन्तवाद र साम्राज्यवादलाई ध्वस्त गरी…
Read Moreसंसदीय संशोधनवादी विषबमनका विरुद्ध
‘जुन कुरा व्यक्तिमाथि लागू हुन्छ त्यही कुरा केही आवश्यक संशोधनसहित राजनीति र पार्टीमाथि पनि लागू हुन्छ । बुद्धिमान त्यो होइन जसले कहिल्यै पनि गल्ती गर्दैन । यस्तो मानिस न कहीँ हुन्छ, न हुनसक्छ । बुद्धिमान त्यो हो जसले धेरै गल्ती…
Read Moreअब दोस्रो जनयुद्ध सुरु भयो भने कुनै आश्चर्यको विषय हुनेछैन
सरकारले सहमतिको उल्लङ्घन गरेको छ । हाम्रो पार्टी नेकपा (बहुमत) कानुनी तथा जनदबाबका कार्यक्रमहरूको तयारी गरिरहेको छ । अदालतले पक्राउपुर्जी जारी गर्नु राज्यसत्ताका तीन अङ्गहरूबीचको अन्तरविरोधको विस्फोटन हो । दोस्रो जनयुद्धको सुरुआत भयो भने कुनै आश्चर्यको विषय हुनेछैन । यसको…
Read Moreउत्पीडित वर्गको सैन्य रणनीति
‘हरेक पुरानो समाजको गर्भबाट नयाँ समाज जन्माउन बलले सुँडेनीको काम गर्दछ ।’ – मार्क्स, पुँजी– भाग १, १८६७, पृष्ठ ७९०, हिन्दी । ‘उत्पीडित वर्ग जसले हतियार चलाउन र हतियार प्राप्त गर्न सिक्दैन भने ऊ दासको व्यवहार गरिन लायक छ ।’…
Read Moreवर्णविभेद र वर्गविभेदविरुद्धको सङ्घर्ष एकसाथ
हामीले वर्ण–विभेद र वर्ण–व्यवस्थासम्बन्धी ऐतिहासिक अध्ययन गर्नुपर्ने हो । त्यो गर्न पाइएको त छैन । हामीले उही पुरानै कुरा भनिरहेका छौँ । हामीले यो वर्ण–विभेदलाई वर्ग–विभेदसँग गाँस्नुपर्ने हो । त्यसलाई अझै ढङ्ग पुर्याएर गाँस्न सकिरहेका छैनौँ । हामीलाई समयको अभाव…
Read Moreमालेमावादको गुदी कुरा
आजका युवा–विद्यार्थीले मार्क्सवादका आधारभूत सिद्धान्तका कुरा बुझ्न जरुरी छ । कार्यदिशा, कार्यनीति र कार्यक्रमहरू लागू गर्नलाई पहिले सिद्धान्तका कुरा बुझ्न आवश्यक छ । हामीले सिद्धान्तका कुरा बुझ्नलाई लामो समय स्कुलिङ आवश्यक छ । तर यहाँ निकै छोटो समयमा, छोटो र…
Read Moreविप्लव–प्रकाण्ड पतनको अन्तरकथा
नेपालमा २००६ सालमा कमरेड पुष्पलालको नेतृत्वमा कम्युनिस्ट पार्टीको स्थापना भयो र नयाँ जनवादी क्रान्तिको कार्यदिशा तय गर्यो । त्यसपछि मनमोहन, केशरजंग रायमाझीको नेतृत्वले कम्युनिस्ट आन्दोलनमाथि गद्दारी गरेकै अवस्थामा झापाली क्रान्तिकारहिरूको नेतृत्वमा पूर्वमा नक्सलबाडी विद्रोह र उत्तरमा चिनियाँ सर्वहारा सांस्कृतिक क्रान्तिको…
Read Moreरगतले लेखिएको इतिहास जारी छ
मैले एकजना कम्युनिस्ट योद्घा विजय घलेको सम्झनामा जनयुद्धको एक वर्षपछि २०५३ साल फागुन १४ र २१ को जनादेश साप्ताहिकमा प्रकाशित संस्मरणात्मक आलेखमा लेखेको थिएँ, ‘त्यो प्यारो !, दृढ र हँसिलो, गोल–गोल मङ्गोल अनुहारसँग पोहोर साल यतिबेला त्यही रगतले लेखिने इतिहासको…
Read More